Rekenen

Soms lukt het een kind niet meer om de rekenstof uit de klas bij te benen. Het kind krijgt bijvoorbeeld het rekenwerk niet af en wordt onzeker over zijn of haar rekenvaardigheden. Het kan zich uiten in lichamelijke klachten zoals buikpijn of slecht slapen. Als het niet meer lukt om de leerstof uit de klas bij te benen kan dat verschillende oorzaken hebben. Met een rekenonderzoek en een diagnostisch gesprek achterhaal ik wat er aan de hand is.

Het doel van rekenen is dat kinderen leren om hun rekenvaardigheden in dagelijkse situaties toe te passen. Dit komt in de huidige rekenmethodes op school naar voren in contextopgaven. Bij deze sommen moeten kinderen leren om probleemoplossend te handelen. Ze volgen daarbij drie stappen:

• plannen (wat gebeurt er in de situatie?)
• uitvoeren (het uitrekenen van de situatie)
• reflecteren (nagaan of de situatie goed berekend is)

Dit stappenplan (ook wel het Drieslagmodel genoemd) is niet direct een oplossing voor alle rekenproblemen. Wel kan het een goed inzicht geven in het denk- en rekenproces van een kind.

Bij het leren rekenen gaan kinderen stapsgewijs omhoog via verschillende niveaus van handelen: van heel concreet rekenen (bijvoorbeeld door te tellen met blokjes) naar meer abstract (het uitrekenen van een grote deelsom).

Een remedial teacher ondersteunt en begeleidt kinderen bij het rekenen op de verschillende niveaus.

Wanneer heeft een kind rekenproblemen?

Regelmatig ligt het probleem met rekenen aan de basis van het vlot uitrekenen van eenvoudige sommen. Om een som zonder tellen uit te kunnen rekenen, moet je de splitsingen in één keer uit je hoofd kunnen opnoemen. Dat noemen we memoriseren. Als een kind dit beheerst is het makkelijker om een som over het tiental – zoals 8+6 – uit te rekenen. Aan een kind zie je niet dat het de som ‘tellend’ oplost. Vaak horen kinderen in de klas dat ze hun vingers niet meer mogen gebruiken. Een kind is dan heel inventief, legt de handen onder tafel, telt op de klok of via de platen op het plafond.

Tijdens het rekenonderzoek mogen kinderen laten zien hoe ze rekenen. Ze mogen de handen op tafel leggen en tellen. Door de juiste vragen te stellen observeer ik precies wat het kind doet. Door Remedial Teaching kan gericht aandacht gegeven worden aan basisvaardigheden. Hierdoor kan een kind ook de moeilijkere sommen leren uitrekenen, zonder zijn of haar vingers te hoeven gebruiken. Het rekenen in de klas zal dan sneller en beter gaan.

Bij kinderen vanaf groep 4 komt er een nieuwe uitdaging bij: het leren van de tafels. Ook in de hogere groepen van de basisschool is het kennen van de vermenigvuldigingstafels heel belangrijk. De meeste kinderen leren deze vlot uit hun hoofd door ze veel te oefenen. Bij sommige kinderen lukt dit niet goed. Remedial teaching kan helpen om de tafels te memoriseren. 

Wat is dyscalculie?

Kinderen met dyscalculie hebben een probleem met het aanleren en automatiseren van reken- en telhandelingen. Begrip van getallen is er vaak niet. Een kind ziet bijvoorbeeld niet dat het verschil tussen 75 en 80 net zo groot is als tussen 5 en 10. Ook de koppeling tussen hoeveelheden (vier appels) aan het getal (4) en het woord (vier) verloopt niet goed. Hier heb je last van bij het maken van eenvoudige rekensommen, maar bijvoorbeeld ook bij het klokkijken en omgaan met geld. Dyscalculie komt voor bij zo’n 3 tot 6 procent van de basisschoolleerlingen.

Remedial Teaching is inzetbaar voor rekenproblemen zoals

• automatiseren en memoriseren van de basisvaardigheden
• leren van de tafels
• verhaal- of redactiesommen
• werken met breuken, procenten, klokkijken en metriek stelsel
• juiste strategiegebruik
• dyscalculie